Sıfırın Mucidi Harezmi (780-850)

Tarih Keyfi’nin bu hafta ki konusu ünlü İslam Ali olan Harezmi’dir. Harezmi dünya bilim tarihinde “Sıfırın Mucidi” olarak tanınmaktadır. Fakat biz müslümanlar, Harezmi hakkında doğru düzgün bilgi sahibi değiliz. Tarih sitesi olarak bizim görevimiz de Türk-İslam alimlerini sizlere tanıtmak olacaktır. Harezmi ve daha bir çok müslüman bilim adamları Tarih Keyfi adlı kategorimizde yer alacaktır. Sizler de, bizim bu emeklerimize sadece okuyarak ve çevrenizde ki insanlara anlatarak faydalı bir iş yapmış olacaksınız. Fakat varsa bir yanlış bilgimiz onuda yorum kısmında belirtmenizi önemle rica ediyoruz…

Sıfırın Mucidi Harezmi kimdir ? Dünya üzeride ki eserleri nelerdir? Kaç yılında doğmuştur ve kaç yılında ölmüştür? Gerçek adı Ebu Abdullah Muhammed Bin Musa el Harezmi’dir. Harezmi, 780 yılında Harzem’de dünyaya geldi. Matematik, coğrafya ve astronomi alimidir. Ahmed, Muhammed ve Hasan isminde üç erkek evladı vardır. Evlatları da kendisi gibi ilim sahibidir.  Harezmi, ilim öğrenmek için Bağdata gitti. Bağdat’ta kıymetli alimlerden ders aldı. Fakat ona en büyük desteği dönemin İslam halifesi verdi.

Sıfırın Mucidi Harezmi (780-850)

Zamanın Abbasi Halifesi olan Memun’dan yardım ve destek gördü.  İslam Halifesi Sıfırın Mucidi Harezmi’ye İlim alanında gerekli tüm desteği ve imkanı sağladı. Harezmi’ye saray kütüpanesi  idaresi verildi.

Harezmi , doğu ve batı aleminde cebir ilmine yaptığı katkıları ile tanınır. Harezmi, Cebir ile ilgili dünya da ki ilk esere sahiptir. Bu eserin adı; “Kitab’ül Muhtasar Fi Hesab’il Cebri”  Eserlerinde dönemin Avrupa sının bilmediği bir bilgiyi kullanmaktadır. Bu bilgi “0” sıfırdır.  Sıfırın Mucidi İslam Alimi Harezmi’dir.  Sıfır sayesinde bir çok geometrik işlemler temellendirildi.  Harezmi cebir ilmini sistematik ve metodik olarak  dünyada ilk defa ortaya koyan kişidir. Avrupalılar sıfır rakamını 1200’lü yıllarda kullanmaya başlamıştır.Bunu  Leonardo Fibonacci eserlerinde görmekteyiz.

Cebirin Faydaları

Sıfırın Mucidi Harezmi ‘nin “Kitab’ül Muhtasar Fi Hesab’il Cebri”  adlı kitabı Arapça aslından Latince’ye Avrupalılar tarafından çevrilmiştir.  Harezmi ‘nin bu eseri Amerika ve Avrupa’da yayınlandı. “Kitab’ül Muhtasar Fi Hesab’il Cebri”  adlı eser, bir önsöz, beş bölüm  ve birde ek bölümlerden meydana gelmektedir.  Peki  cebirin bizlere faydaları

nelerdir?

• Birinci ve İkinci dereceden denklemlerin çözümlerinde kullanılır.
• Bilinmeyen denkelemlerin çözümlerinde kullanılır.
• Cebir, 9.yy’da devlet işlerinde gelir gider hepapların da kullanıldı.
• Günümüz de eczacılık, mimarlık mühendislik gibi uzmanlık alanlarında sıkça kullanılır.
• Günümüzde basit matematik hesaplarından, darie alanı ,kare alanı hesaplama gibi geometrik işlemlerde kullanılır.

Kısacası Sıfırın Mucidi Harzemi’nin cebiri günümüzde güncel kullanılan matematiksel işlemlerde sık sık karşımıza çıkmaktadır.

Harzemi’nin İkinci önemli eseri ise “Kitab-el Muhtasar Fi Hisab Alindi” adlı eseridir. Harezmi’nin eserinin arapça aslı mevcut değildir. Fakat Cambridge Üniversitesi’nde  bulunan  “Algoritmi de Numero İndoram” adlı latince eserdir. Bu gün ki Harezmi’nin eseri, bu gün ki logaritmanın öncüsüdür. Sıfırın Mucidi Harezmi, batı dünyasında Diophantus ile birlikte cebirin babası olarakta bilinir. Fakat Harezmi’nin tek alanı matematik değildir. Harezmi matematik, astronomi ve coğrafya alanlarında da bir çok esere sahiptir.

Eserleri

Harezmi’nin Coğrafya Eseri

• Kitab Surat Al- arz

Harezmi’nin Matematik alanında ki eserleri

• Kitab’ül Muhtasar Fi Hesab’il Cebri
• Kitab’ül Muhtasar Fi Hesab’il Cebri

Harezminin Astronomi Eserleri

• Zic-ul Harzemi
• Kitab al-Amal bi`l Usturlab
• Kitab`ul Ruhname

Harezmi’nin Tarih ile ilgili eseri;

• Kitab`ül Tarih