Konservenin İcadı

Konserve Kutusu, aslında günlük hayatımızda çok önemli bir yeri olan icattır. Fakat aynı zamanda hiç birimiz tarafından önemsenmeyen bir gıda saklama tekniğidir.  Kışlalar, öğrenci yurtları, gemi ile uzun süre seyahat edenler yiyeceklerini konserve kutularında muhafaza etmektedirler.  Özellikle ülkemizde bir çok yiyecekler “kışa hazırlık” adı altında  konserve edilmektedir. Konserve edilen gıda arasında domates salçası başı çekmektedir. Bizde Tarih Sitesi olarak, israfın önüne geçen ve lezzetli yiyecekleri uzun süre saklayan “Konservenin İcadı nasıl oldu?” sorusunun peşine düştük.

Hayatımızın olmazsa olmazlarından birisi konservedir. Konservelenmeyen gıdaların ömrü 1 haftayı geçmezken, konservelenen gıdaların ömrü ayları hatta yılları aşabiliyor. Bu sayede bir çok kışlanın, öğrenci yurtlarının, gemide haftalarca seyahat yapanların açlık sıkıntısını ortadan kaldırıyor. Hatta günümüzde  ev hanımları, kış aylarında yetişmeyen yaz sebzelerini, kışın tüketebilmek için konserveleyerek saklıyorlar.  Konserveleme işini çok iyi yapıyoruz fakat bir çoğumuz “Konservenin İcadı nasıl oldu?” bilmiyoruz. Gelin hep beraber tarihin tozlu sayfalarına inerek Konservenin İcadı hakkında bilgiler toplayalım. Bu bilgiler TUBİTAK tarafından hazırlanan “Dünyayı Değişren Fikirler” adlı  kitaptan alınmıştır. Bizi takip ettiğiniz için teşekkürler.

Konservenin İcadı

Tarihler 1700’lü yılları gösterdiğinde, Fransa’da bir çok savaşan askerin açlıktan öldüğü tespit edilmişti. Bunun üzerine Fransa Devleti, “yiyeceklerin uzun süre saklama yöntemini bulacak kişiye para ödülü vereceğini” açıklamıştı. 1810 yılına gelindiğinde ödülü Nicholas Appert kazandı. Appert ‘in yöntemi, haşlanan yiyecekleri sıcak bir şekilde cam kavanozlara koymak ve sıkıca ağzını kapatmaktı.  Bu yöntemi bulmak Appert’in tam 14 yılını aldı. Böylelikle Konservenin İcadı Nicholas Appert tarafından 1810 yılında gerçekleşmiş oldu.

Fakat bir sorun vardı. Hepsinin ağzı sıkıca kapatılamıyordu. Kapatılan yiyecekler uzun süre muhafaza edilebiliyordu. Fakat kapatılamayanlar israf oluyordu. Tamda bu sırada İngiliz Peter Durand imdada yetişiyordu. Metal levhalardan, erimiş tenekelerden lehimleme yolu ile konserve kutusu icad etti. 1812 yılında  Londra yakılarında ilk konserve fabrikasını kurdu. Kısaca özetleyecek olursak Konservenin İcadı Fransız Nicholas Appert  tarafından 1810, konserve kutuları ve ilk konserve fabrikası Peter Durand tarafından 1812 icat edilmiştir. Şimdi gelelim 1812’de üretilmeye başlanan konserve kutularının o dönem ki özelliklerine;

• İlk kutular demirden yapılmıştır.
• Dikdörtgen levhalar kıvrılarak silindir hale getiriliyor.
• İnce teneke tabakası kutu içinin paslanmasını önlüyor.
• Silindirin altve üst tarafında ki boşluklar silindirlerle lehimlenerek kapatılıyordu.
• 1858 yılına kadar konserveleri açmak için çekiç ve keski kullanılıyordu.
• 1858’den sonra Ezra Warner tarafından konserve açacağı icat edildi.
• Günümüzde ki konserve kutularından daha ağırdır.

50 Yıl sonra Açılan Kutu

Konservenin İcadı gerçekleşmiş, fabrikaları kurulmuş ve çeşit çeşit yiyecekler bozulmadan uzun süre saklanabiliyordu. 2006 yılında BBC çok enteresan bir haberi bizlerle paylaştı.  İngiltere Machaster’da Les ve Berly Lailey çifti, evliliklerinin 50. yılını ilginç bir kutlama ile gerçekleştiriyordu. 1956 senesinde evlenen çifte, düğünlerinde tavuk konservesi hediye olarak verilmişti. Tam elli yıl boyunca konserveyi titizlikle saklayan Lailey çifti, tarihler 2006’yı gösterdiğinde  50. evlilik yıl dönümlerini, sakladıkları tavuk konservesini yiyerek kutladılar.  Normalde konservenin  iki yıllık saklama süresi vardır. Fakat Lailey çifti, elii yıllık konserve tavuğunu yediklerinde tavuk etinde herhangi bir bozulmanın olmadığı görüldü.  Salford Üniversitesi Gıda Güvenliği Uzmanı Prof. Eunice Taylor; “konserveler düzgün bir şekilde kapatılırsa süresiz olarak saklanabilir.” açıklamasını yapmıştır.